Współczesny postęp technologiczny sprawia, że stosowane są coraz lepsze zabezpieczenia dla systemów operacyjnych, jednak złośliwe oprogramowanie (malware) nie pozostaje bierne. Malware wciąż stanowi realny problem. Każdy użytkownik może być ofiarą złośliwego oprogramowania. W niektórych przypadkach może tylko spowolnić pracę komputera i uniemożliwić wykonywanie niektórych czynności, jednak do rzadkich nie należą przypadki, kiedy dochodzi do całkowitej utraty a nawet kradzieży informacji, które są zgromadzone na komputerze. Przedstawiamy dokładnie co to jest malware, jak go uniknąć, a nawet jak usunąć ze swojego sprzętu.
Malware – co to?
Malware to określenie wykorzystywane do określenia całej grupy aplikacji i programów, które zostały stworzone, aby przynieść rzeczywistą szkodę. Słowo malware wywodzi się od połączenia dwóch angielskich słów malicious – szkodliwe, złośliwe i software – oprogramowanie. W konsekwencji, charakteryzując po krótce malware można powiedzieć, że jest to szkodliwe, złośliwe oprogramowanie, którego działanie na danym urządzeniu przyniesie określone szkody. W przypadku tych szkodliwych programów nie można mówić o jakichkolwiek losowych uszkodzeniach czy pomyłkach. Kradzieże danych i całkowite unieruchomienie sprzętu jest ich nadrzędnym celem działania.
Jak rozpoznać obecność malware na komputerze?
Pierwszym symptomem mogącym świadczyć o obecności malware jest najczęściej spowolniona praca urządzenia. Równolegle przeglądarka internetowa otwiera niepożądane karty i przedstawia bardzo nietypowe reklamy, które z pewnością nie były normalnie prezentowane. Takie objawy są zazwyczaj wystarczające, aby stwierdzić zainfekowanie komputera.
Różne rodzaje złośliwego oprogramowania sprawiają, że objawy posiadania szkodliwych programów mogą się od siebie nieznacznie różnić. Te objawy mogą być mniej lub bardziej nietypowe lub oczywiste. Zdarzają się sytuacje, że malware działa w tle, a użytkownik nie dostrzegł niczego podejrzanego.
Jakie są rodzaje złośliwego oprogramowania?
Liczne rodzaje złośliwego oprogramowania sprawiają, że wzrasta ryzyko zainfekowania komputera niemalże na każdym kroku w sieci. Malware to bardzo szerokie pojęcie i występuje pod bardzo różnymi formami, zarówno może to być plik wykonywalny jak i wpisy do rejestru, choć wyobraźnia twórców jest o wiele obszerniejsza. Niektóre rodzaje szkodliwego oprogramowania wymagają uruchomienia przez użytkownika, a jeszcze inne pozostaje w trybie uśpionym i atakuje sprzęt w bardziej dogodnym momencie. Rozwój technologii sprawił, że malware jest tworzone zarówno na komputery stacjonarne jak i urządzenia mobilne. Także telefony są na nie narażone.
Obecnie złośliwe oprogramowanie rodzaje to siedem głównych typów. Każdy z typów może dodatkowo zostać podzielony na swoje podrodzaje. Wśród najczęściej występujących rodzajów złośliwego oprogramowania wyróżnia się:
- wirusy komputerowe – niebezpieczne programy lub kody wykonywalne, które działają poprzez modyfikowanie innych programów bez jakiejkolwiek zgody użytkownika. W konsekwencji mają zostać wyrządzone szkody, a następnie urządzenie ma umożliwić wykonanie zadań lub kradzież informacji;
- robaki – specyficzny rodzaj malware, które do rozprzestrzeniania wykorzystuje sieć. Nie potrzebuje jakiegokolwiek „żywiciela”. Robaki nierzadko są odpowiedzialne za paraliż zarówno lokalnych jak i globalnych sieci. Najczęściej przenoszą się za pomocą poczty elektronicznej;
- trojany – rodzaj zaawansowanego oprogramowania, które charakteryzuje się dużymi zdolnościami do działania w ukryciu na komputerze. Posiadają zdolność do przejmowania kontroli nad komputerem. W tej grupie znajdują się m.in. backdoory, fork bomby, rootkity.
- exploity – szkodliwe kody źródłowe, które znajdują swoje główne zastosowanie poprzez przeprowadzanie ataków hakerskich;
- dialery – rodzaj specjalistycznego oprogramowania, które doprowadza do nawiązania łączności z innym numerem dostępowym. Połączenie odbywa się za pomocą modemu.
- spyware – charakterystyczne oprogramowania szpiegujące odpowiedzialne za wykradanie poufnych danych osobowych. Obejmuje także podrodzaj, który doprowadza do wyłudzania okupu. Najczęstsze spyware to: scumware, adware, stealware, keyloggery, ransomware.
Malwary są bardzo obszerną grupą, do której zaliczane są wszystkie szkodliwe oprogramowania. W konsekwencji na powyższej liście są umieszczone tylko najpopularniejsze zagrożenia cyfrowe. Do ataków hakerskich wykorzystane są pliki i kody, które posiadają charakterystyczne parametry i funkcje, ale często sprawiają trudność w zakwalifikowaniu ich do określonego typu.
W jaki sposób malware infekuje komputer?
W przypadku każdego rodzaju malware można powiedzieć o innym sposobie działania. Jest to efektem tego, że każdy z programów mają inne cele, np. wyłudzenie danych, przejęcie kontroli nad systemem, a także realizowanie specjalistycznych zadań. Zdecydowanie większość malware jest przeznaczona dla prywatnych użytkowników. W większości przypadków malware wymaga uruchomienia instalatora przez użytkownika. Są to pliki wykonywalne, które do złudzenia przypominają bezpieczne oprogramowanie. Po wyrażeniu zgody, malware rozpoczyna swoje szkodliwe działanie.
Jak wykryć malware na komputerze?
Zweryfikowanie obecności malware na komputerze odbywa się poprzez skanowanie. Jest to jedna z funkcji programów antywirusowych. Odbywa się to za pomocą zewnętrznego antywirusa lub narzędzia wbudowanego w system operacyjny. Warto przeskanować cały dysk twardy i pamięć, choć ten proces może trwać nawet kilka godzin.
Bardzo ryzykowne jest pobieranie plików z niepewnego źródła. Dobrym posunięciem jest weryfikowanie ich pochodzenia i ich przeskanowanie. W ten sposób można zapobiec rozprzestrzenieniu się malware na komputerze.
Jak usunąć malware z komputera?
Szukając sposobu jak usunąć złośliwe oprogramowanie z komputera, z pewnością warto zacząć od najskuteczniejszych, dedykowanych do tego narzędzi. Są one elementem tworzącym programy antywirusowe. Zdecydowana większość posiada skuteczność w walce ze złośliwym oprogramowaniem.
Program antywirusowy, który wykryje na urządzeniu malware, będzie doskonale wiedział, jak usunąć malware i samodzielnie przeprowadzi cały szereg koniecznych czynności, które pozwolą na unieszkodliwienie niebezpiecznych plików. Nierzadko wiąże się to z usunięciem malware, choć alternatywnie może zostać przeniesiony do kwarantanny. Pliki przekazane do kwarantanny nie oddziałują na inne elementy systemu, a większość plików antywirusowych pozostawia użytkownikowi decyzję, czy dany plik ma zostać usunięty, co pozwala ostatecznie ochronić ważniejsze pliki.
Sprawdź również na naszym blogu
Pomysły na prezent dla gracza
Przewodnik po rodzajach systemów operacyjnych
Jak doładować telefon przez internet?
Jaki program księgowy wybrać?
